Assamese GK module 3 : ভাৰতৰ ১০খন নদী
Assamese GK module 3 : ভাৰতৰ ১০খন নদী: ভাৰতবৰ্ষৰ দেশখন বিশ্বৰ ভিতৰতে বৈচিত্ৰময় দেশসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম। উপদ্বীপ আৰু হিমালয় নদীৰ বিস্তৃত নেটৱৰ্ক আছে। এই সুন্দৰ দেশখনৰ ওপৰেৰে অসংখ্য নদী বৈ যোৱাৰ বাবে ভাৰতক দীঘলীয়া নদীৰ দেশ বুলিও কোৱা হয়। ভাৰতৰ সৰ্ববৃহৎ নদী গংগা নদীও বিশ্বৰ তৃতীয় দীঘল নদী। এই নদীসমূহৰ কাষে কাষে ই অত্যন্ত উৰ্বৰ, যাৰ ফলত বহু সভ্যতাক গৌৰৱময়ভাৱে লাভৱান হোৱাত সহায় কৰে। ভাৰতত মানুহে এই নদীবোৰক ভগৱান আৰু দেৱী হিচাপে পূজা কৰে কাৰণ এই নদীবোৰে জীৱনৰেখা হিচাপে কাম কৰে। Assamese GK module 3 : ভাৰতৰ ১০খন নদী
উৎপত্তিৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ভাৰতীয় নদীসমূহক ব্যাপকভাৱে দুটা ভাগত বিভক্ত কৰা হৈছে, হিমালয় নদী আৰু উপদ্বীপ নদী। গংগা, সিন্ধু, যমুনা আদি হিমালয়ৰ কিছুমান জনপ্ৰিয় নদী, আনহাতে কৃষ্ণ, গোদাবৰী, কাবেৰী আদি উপদ্বীপীয় নদী। এই নদীসমূহৰ অধিকাংশই পূব দিশলৈ বৈ গৈ বংগ উপসাগৰৰ লগত মিলি যায়।
Assamese GK module 3 : ভাৰতৰ ১০খন নদী
ভাৰতৰ আটাইতকৈ দীঘল নদী : ভাৰতত ১০খন নদী
তলত দৈৰ্ঘ্যৰ ফালৰ পৰা ভাৰতৰ শীৰ্ষ ১০ খন দীঘল নদীৰ তালিকা দিয়া হ’ল।
| ভাৰতৰ শীৰ্ষ ১০ খন দীঘলীয়া নদী | |||
| ছিনিয়ৰ ড. বাৰু. | নদী | ভাৰতত দৈৰ্ঘ্য (কিলোমিটাৰ) | মুঠ দৈৰ্ঘ্য (কিলোমিটাৰ) |
| ১. | গংগা | ২৫২৫ | ২৫২৫ |
| ২. | গোদাৱৰী | ১৪৬৪ চন | ১৪৬৫ চনত |
| ৩. | কৃষ্ণ | ১৪০০ চন | ১৪০০ চন |
| ৪. | যমুনা | ১৩৭৬ চন | ১৩৭৬ চন |
| ৫. | নৰ্মদা | ১৩১২ চন | ১৩১২ চন |
| ৬. | সিন্ধু | ১১১৪ | ৩১৮০ |
| ৭. | ব্ৰহ্মপুত্ৰ | ৯১৬ | ২৯০০ |
| ৮. | মহানদী | ৮৯০ | ৮৯০ |
| ৯. | কাবেৰী | ৮০০ টকা | ৮০০ টকা |
| ১০. | হ’বলৈ | ৭২৪ | ৭২৪ |
১.গংগা (২৫২৫ কিলোমিটাৰ)
ভাৰতৰ ১০ নদীঃ গংগা ভাৰতৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু পবিত্ৰ নদী। মানুহে ইয়াক গংগা দেৱী বুলি পূজা কৰে। এই নদীখনৰ লগত বহুতো পৌৰাণিক কাহিনীও জড়িত হৈ আছে। ভাৰতৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু বৃহৎ নদীখন হিমালয়ৰ পৰা গংগোত্ৰী নামৰ হিমবাহৰ পৰা উৎপত্তি হৈছে। এই হিমবাহ উত্তৰাখণ্ডত অৱস্থিত। ২৫২৫ কিলোমিটাৰ অতিক্ৰম কৰাৰ পিছত ই বংগ উপসাগৰৰ লগত মিলি যায়। ভাৰতীয় মানচিত্ৰৰ এক চতুৰ্থাংশৰ ওপৰেৰে গংগা বৈ যায়, আৰু গংগা অৱবাহিকা আটাইতকৈ জনবসতিপূৰ্ণ অঞ্চলসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম, য’ত লাখ লাখ লোক থাকে। গংগাও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল নদীৰ ভিতৰত পৰে। উত্তৰাখণ্ড, বিহাৰ, উত্তৰ প্ৰদেশ, পশ্চিম বংগ এই নদীখনে বাংলাদেশত সামৰি লোৱা আৰু শেষ হোৱা কিছুমান ৰাজ্য। Assamese GK module 3 : ভাৰতৰ ১০খন নদী
২) গোদাৱৰী (১৪৬৪ কিলোমিটাৰ)
গোদাবৰী নদী ভাৰতৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম নদী। ভাৰতীয় শাস্ত্ৰত এই নদীৰ নাম পোৱা যায়। হাজাৰ হাজাৰ বছৰ ধৰি গোদাবৰী নদীৰ পাৰে ভাৰতীয় সভ্যতাক পোষণ কৰি আহিছে। এই নদীখনক মানুহে দক্ষিণ গংগা বুলিও কয়। ভাৰতৰ দক্ষিণ অঞ্চলৰ আটাইতকৈ দীঘল নদী। মহাৰাষ্ট্ৰৰ ত্ৰিম্বকেশ্বৰৰ পৰা উৎপত্তি হৈ তেলেংগানা, ছত্তীশগড়, অন্ধ্ৰপ্ৰদেশৰ মাজেৰে বৈ গৈছে। অৱশেষত ১৪৫০ কিলোমিটাৰ অতিক্ৰম কৰি বংগোপসাগৰৰ লগত একত্ৰিত হয়।
Assamese GK module 3 : ভাৰতৰ ১০খন নদী
৩.কৃষ্ণ (১৪০০ কি.মি.)
ভাৰতৰ তৃতীয় বৃহত্তম নদী মহাৰাষ্ট্ৰৰ মহাবলেশ্বৰৰ পশ্চিম ঘাটৰ পৰা কৃষ্ণৰ উৎপত্তি হয়। এইখন ভাৰতৰ অন্যতম পৰিচিত উপদ্বীপদ্বীপ নদী। ই ভাৰতৰ বিভিন্ন ৰাজ্য যেনে কৰ্ণাটক, মহাৰাষ্ট্ৰ, তেলেংগানা আদিৰ মাজেৰে পাৰ হৈ গৈছে। অৱশেষত অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ ওচৰত বংগোপসাগৰৰ লগত মিলি যায়। Assamese GK module 3 : ভাৰতৰ ১০খন নদী
৪) যমুনা (১৩৭৬ কিলোমিটাৰ)
যমুনা গংগাৰ উপনদী। উত্তৰাখণ্ডৰ বান্দৰপুঞ্চ শৃংগত অৱস্থিত যমুনোত্ৰী নামৰ হিমবাহৰ পৰা যমুনা নদীৰ উৎপত্তি হয়। ই হিমাচল প্ৰদেশ, উত্তৰাখণ্ড, দিল্লী, উত্তৰ প্ৰদেশ, আৰু হাৰিয়ানা আদি কিছুমান ৰাজ্য অতিক্ৰম কৰে। এই নদীখন গেঙৰ সৰ্ববৃহৎ উপনৈও।
৫) নৰ্মদা (১৩১২ কিলোমিটাৰ)
নৰ্মদাও এই দেশৰ পশ্চিম দিশলৈ বৈ যোৱা উপদ্বীপীয় নদী। মধ্যপ্ৰদেশৰ পৰ্বতৰ পৰা এই নদীৰ উৎপত্তি অমৰকান্তক নামৰ এটা পৰ্বতমালাৰ পৰা। বিভিন্ন হিন্দু প্ৰাচীন শাস্ত্ৰতো নৰ্মদা নদীৰ উল্লেখ আছে; এইখনো ভাৰতৰ সাতখন পবিত্ৰ নদীৰ ভিতৰত অন্যতম। ১৩০০ কিলোমিটাৰ অতিক্ৰম কৰাৰ পিছত নৰ্মদা আৰব সাগৰৰ লগত মিলি যায়। Assamese GK module 3 : ভাৰতৰ ১০খন নদী
৬) সিন্ধু (১১১৪ কিলোমিটাৰ)
ভাৰতৰ ঐতিহাসিকভাৱে উল্লেখযোগ্য নদীসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম হৈছে সিন্ধু। এই নদীৰ পাৰত সিন্ধু সভ্যতাই ফুলি উঠিছিল। এই নদীৰ নামৰ পৰাই দেশখনৰ নামটোৱেই উৎপত্তি হৈছে। সিন্ধু নদীৰ জন্মস্থান মানসৰোৱৰ হ্ৰদ। তাৰ পৰা লাডাখ, বাল্টিস্তান, গিলগিটৰ মাজেৰে বৈ গৈছে। পিছত পাকিস্তানত প্ৰৱেশ কৰে। ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ মাজত হোৱা সন্ধি অনুসৰি ভাৰতে সিন্ধু নদীৰ ২০% পানী ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে। কাবুল নদী, চেনাব, ৰবি, ছাটলেজ, বিয়াছ, আৰু ঝেলুম হৈছে সিন্ধু নদীৰ কিছুমান জনপ্ৰিয় উপনৈ। গোটেই নদীখনে ৩১৮০ কিলোমিটাৰ পথ অতিক্ৰম কৰিছে, ইয়াৰ ভিতৰত মাত্ৰ ১১১৪ কিলোমিটাৰহে ভাৰতৰ মাজেৰে পাৰ হৈ গৈছে। Assamese GK module 3 : ভাৰতৰ ১০খন নদী
ব্ৰহ্মপুত্ৰ (৯১৬ কি.মি. )
তিব্বতৰ হিমালয়ত অৱস্থিত আংচি নামৰ হিমবাহৰ পৰা ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ উৎপত্তি হয়। ইয়াত নদীখনক ইয়াৰ আনটো নামেৰে জনা যায়, যিটো হ’ল ইয়াৰলুং ছাংপো নদী। অৰুণাচল প্ৰদেশৰ মাজেৰে ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী ভাৰতত প্ৰৱেশ কৰে। তাৰ পিছত অসম হৈ বাংলাদেশত প্ৰৱেশ কৰে। ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীক অসমৰ জীৱনৰেখা বুলিও জনা যায়। ইয়াৰ বদ্বীপত প্ৰায় ১৪ কোটি লোকৰ বাবে এক উৰ্বৰ ঘৰ আছে।
৮) মহানদী (৮৯০ কি.মি.)
মহানদীৰ উৎপত্তি দুটা সংস্কৃত শব্দৰ পৰা হৈছে, ‘মহা’, যাৰ অৰ্থ মহান, আৰু ‘নদী’, যাৰ অৰ্থ নদী। গতিকে, মহানদী ভাৰতৰ মহানদী। ছত্তীশগড়ত শিহাৱ নামৰ পৰ্বতৰ পৰা এই নদীৰ উৎপত্তি হয়। জন্মস্থানৰ পৰা মহানদী মূলতঃ ওড়িশাৰ মাজেৰে বৈ গৈছে। ভাৰতৰ সৰ্ববৃহৎ মথাউৰি হীৰাকুড বান্ধো এই নদীৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰা হয়। সম্বলপুৰ নামৰ এখন চহৰৰ সমীপত ওড়িশাত অৱস্থিত এই মথাউৰিটো। হিৰাকুড বান্ধৰ পিছফালে অৱস্থিত ৫৫ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘ্যৰ এটা জলাশয়ক এছিয়াৰ আটাইতকৈ দীঘল কৃত্ৰিম হ্ৰদ বুলি গণ্য কৰা হয়। Assamese GK module 3 : ভাৰতৰ ১০খন নদী
৯) কাবেৰী (৮০০ কিলোমিটাৰ)
কাবেৰী বা কাবেৰী তামিলনাডুৰ আটাইতকৈ দীঘল নদী। তালাকাবেৰীৰ ওচৰৰ পশ্চিম ঘাটৰ পৰা এই নদীৰ উৎপত্তি হৈছে। ই কৰ্ণাটকৰ কোডাগু জিলাত অৱস্থিত। কাবেৰী নদী দক্ষিণ-পূব দিশলৈ বৈ গৈ কৰ্ণাটকৰ তামিলনাডু পাৰ হৈ বংগ উপসাগৰৰ লগত মিলি যায়। ৮০০ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘ্যৰ এই পথত কাবেৰী নদীয়েও শিৱনাসমুদ্ৰ আৰু শ্ৰীৰংগপট্না নামেৰে দুটা দ্বীপ গঠন কৰে। কাবেৰী নদীকো মানুহে নামনিৰ গংগা বুলি কয়।
১০) চতুৰ্থ (৭২৪ কিলোমিটাৰ)
মহাৰাষ্ট্ৰ, মধ্যপ্ৰদেশ, আৰু গুজৰাটৰ মাজেৰে বৈ যোৱা এখন উপদ্বীপীয় নদী তাপতি। ই আৰব সাগৰৰ লগত মিলি যায়। ভাৰতৰ পূবৰ পৰা পশ্চিমলৈ বৈ যোৱা তিনিখন প্ৰধান উপদ্বীপদ্বীপ নদীৰ ভিতৰত টাপ্টি অন্যতম। মেলঘাট অৰণ্যই জীৱন লাভ কৰে তাপতি নদীৰ পৰা। এই অৰণ্যত বহুতো বিৰল আৰু চহকী উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীৰ বাসস্থান।
এইবোৰ ভাৰতৰ শীৰ্ষ ১০ খন বৃহৎ নদী। তেওঁলোকে কেৱল চাৰিওফালৰ ভূমিক উৰ্বৰ কৰি ৰখাই নহয়, যুগ যুগ ধৰি ভাৰতীয় সভ্যতাক লালন-পালন কৰি আহিছে। ভাৰতৰ নদীসমূহ ইয়াৰ জীৱনৰ মূল উৎস হৈ পৰিছে। এই নদীসমূহেও বহুতো ধৰ্মীয় আৰু সাংস্কৃতিক মূল্যবোধ ধাৰণ কৰে। খৰাং আৰু অন্যান্য প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ পৰা মানুহক ৰক্ষা কৰিছে। সেইবাবেই ভাৰতীয়সকলে এই নদীবোৰক সঁচা অৰ্থত দেৱতা হিচাপে পূজা কৰে। এই নদীসমূহে ভাৰতক অধিক চহকী আৰু অধিক পুষ্টিকৰ কৰি তুলিছে। Assamese GK module 3 : ভাৰতৰ ১০খন নদী
ভাৰতীয় নদীৰ অৰ্থনৈতিক তাৎপৰ্য উল্লেখযোগ্য। অনেক সভ্যতাৰ জন্ম দি মিঠা পানীৰ উৎস। নদীৰ পানী খেতিৰ বাবেও ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ভাৰতৰ বহু ৰাজ্যৰ কৃষি আজিলৈকে কেৱল নদীৰ পানীৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। জলবিদ্যুৎ প্ৰকল্পৰ বাবেও নদী ব্যৱহাৰ কৰা হয় যিয়ে ভাৰতৰ জৰুৰীকালীন উৎপাদন বৃদ্ধি কৰে। এই নদীসমূহৰ সাক্ষী হ’বলৈ বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ লোকে ভাৰত ভ্ৰমণ কৰে। গতিকে, এই নদীবোৰৰ বাবেই পৰ্যটন খণ্ডও ফুলি উঠিছে। সামগ্ৰী আৰু মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবেও নদী ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই সকলোবোৰে ভাৰতৰ অৰ্থনৈতিক অৱস্থাক চহকী কৰি তুলিছে। সেইবাবেই ভাৰতীয় নদীসমূহে আমাৰ সকলোৰে বাবে বহুতো ঐতিহাসিক, অৰ্থনৈতিক, ধৰ্মীয়, সাংস্কৃতিক মূল্যবোধ ৰাখিছে। Assamese GK module 3 : ভাৰতৰ ১০খন নদী
প্ৰশ্ন : ভাৰতৰ নদী
গংগা নদীৰ উৎপত্তি ক’ত?
উত্তৰঃ গংগা নদীৰ উৎপত্তি হৈছে গংগোত্ৰী নামৰ হিমবাহৰ পৰা, যিটো উত্তৰাখণ্ডত আছে।
কোনখন নদীক দক্ষিণ গংগা বুলিও কোৱা হয়?
উত্তৰঃ গোদাবৰী নদী দক্ষিণ গংগা নামেৰে জনাজাত
গংগাৰ আটাইতকৈ দীঘল উপনদীখন কোনখন?
উত্তৰঃ যমুনা হৈছে গংগাৰ আটাইতকৈ দীঘল উপনৈ।
কোনখন নদীক ৰেৱা বুলিও কোৱা হয়?
উত্তৰঃ নৰ্মদা নদীক ৰেৱা বুলিও কোৱা হয়।
কোন সাগৰত নৰ্মদা নদী মিলি যায়?
উত্তৰঃ নৰ্মদা নদী আৰব সাগৰৰ লগত মিলি যায়।
সিন্ধু নদীৰ মুঠ দৈৰ্ঘ্য কিমান?
উত্তৰঃ সিন্ধু নদী মুঠ ৩১৮০ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘ্য।
কোনখন নদীক ইয়াৰলুং ছাংপো নদী বুলিও কোৱা হয়?
উত্তৰঃ ব্ৰহ্মপুত্ৰক ইয়াৰলুং ছাংপো নদী বুলিও কোৱা হয়।
কোনখন নদীক দক্ষিণৰ গংগা বুলি কোৱা হয়?
উত্তৰঃ কাবেৰী নদীক দক্ষিণৰ গংগা বুলি কোৱা হয়।
Assamese GK module 3 : ভাৰতৰ ১০খন নদী
